გერმანული გრამატიკა/არსებითი სახელის მრავლობითი რიცხვი
ქართულისგან და ევროპული ენების უმრავლესობისგან განსხვავებით, გერმანულში არსებითი სახელის მრავლობითი ფორმის წარმოქმნა ცოტა რთულად ხდება.
განასხვავებენ მრავლობითის წარმოქმნის 4 ძირითად ტიპს:
- -e სუფიქსით (ხანდახან უმლაუტით)
- -(e)n სუფიქსით (ყოველთვის უმლაუტით)
- -er სუფიქსით (ყოველთვის უმლაუტით)
- უსუფიქსოდ, არსებითი სახელის ფუძის უცვლელად ან უმლაუტის დამატებით.
- არატიპიური სუფიქსით S
-e სუფიქსით
[რედაქტირება]-e სუფიქსით მრავლობით ფორმას აწარმოებენ
ა) მამრობითი სქესის არსებითი სახელების უმეტესობა და საშუალო სქესის ბევრი ერთმარცლიანი სახელი.
- der Tad - die Tage
- der Abend - die Abende
- das Tier - die Tiere
- das Pferd - die pferde
ბ) მდედრობითი სქესის შემდეგი არსებითი სახელები:
- die Stadt - die Städte
- die Wand - die Wände
- die Hand - die Hände
- die Bank - die Bänke
- die Kraft - die Kräfte
- die Nacht - die Nächte
- die Gans - die Gänse
- die Maus - die Mäuse
- die Braut - die Bäute
- die Nus - die Nüse
- die Frucht - die Früchte
(e)n სუფიქსით
[რედაქტირება]-(e)n სუფიქსით მრავლობით რიცხვს შემდეგი კატეგორიების არსებითი სახელები აწარმოებენ:
ა) მდედრობითი სქესის არსებითი სახელების უმეტებოდა. თუ არსებითი სახელი -in სუფიქსით მთავრდება, მაშინ n ორმაგდება:
- die Frau - die Frauen
- die Blume - die Blumen
- die Tafel - die Tafeln
- die Freundin - die Freundinnen
- die Schulerin - die Schulerinnen
ბ) მამრობითი სქესის სუსტი და განსაკუთრებული ბრუნვის არსებითი სახელები.
- der Junge - die Jungen
- der Mensch - die Menschen
- der Name - die Namen
გ) საშუალო სქესის შემდეგი არსებითი სახელები:
- das Auge - die Augen
- das Ohr - die Ohren
- das Bett - die Betten
- das Hemd - die Hemden
- das Verb - die Verben
- das Herz - die Herzen
- das Insect - die Insecten
- das Interesse - die Interessen
- das Ende - die Enden
er სუფიქსით
[რედაქტირება]er სუფიქსით და უმლაუტით მრავლობით რიცხვს აწარმოებენ შემდეგი ტიპის არსებითი სახელები:
ა) საშუალო სქესის არსებით სახელთა უმრავლესობა
- das Kind - die Kinder
- das Volk - die Völker
- das Dorf - die Dörfer
- das Bild - die Bilder
ბ) მამრობითი სქესის შემდეგი არსებითი სახელები:
- der Mann - die Männer
- der Wald - die Wälder
- der Rand - die Ränder
- der Got - die Göter
- der Mund - die Münder
- der Geist - die Geister
- der Stauch - die Stäucher
- der Wurm - die Würmer
- der Irrtum - die Irrtümer
- der Reichtum - die Reichtumer
- der Leib - die Leiber
უსუფიქსო
[რედაქტირება]სუფიქსის გარეშე მრავლობით რიცხვს აწარმოებენ შემდეგი ტიპის არსებითი სახელები:
ა) მამრობითი და საშუალო სქესის არსებითი სახელები დაბოლოვებებით -er, -el და -en, აგრეთვე მოფერებითი სუფიქსებით -chen და -lein, ასევე ge-თი დაწყებული -e-თი.
- der Garten - die Gärten
- der Vater - die Väter
- der Mantel - die Mäntel
- das Mädchen - die Mädchen
- das Buchlerin - die Buchlerin
- das Gebäuele - die Gebäuele
ბ) მდედრობითი სქესის მხოლოდ ორი არსებითი სახელი:
- die Mutter - die Mutter
- die Tochter - die Tochter
არატიპიური სუფიქსი S
[რედაქტირება]არატიპიური სუფიქსით s მრავლობით რიცხვს აწარმოებენ უმეტესად უცხოური წარმოშვების არსებითი სახელები:
- der Park - die Parks
- der Klub - die Klubs
- das Auto - die Autos
- das Kino - die Kinos
- das Foto - die Fotos
- das Sofa - die Sofas
სხვა შემთხვევები
[რედაქტირება]ა) -um და -ium-ზე დამთავრებული არსებითი სახელები მრავლობით რიცხვში კარგავენ -um და -ium სუფიქსებს და იმატებენ -en სუფიქსს.
- das Museum - die Museen
- das Auditorium - die Auditorien
ბ) -nis-ზე დაბოლოებული არსებითი სახელები მრავლობითი ფორმის წარმოებისას იორმაგებენ s-ს და იმატებენ e-ს.
- die Kenntnis - die Kenntnisse
- das Ergebnis - das Ergebnisse
გ) არსებითი სახელები სუფიქსით mann მრავლობით რიცხვში mann-ის მაგივრად იმატებენ leute-ს ან männer-ს.
- der Kaufmann - die Kaufleute
- der Fachmann - die Fachleute
- der Seemann - die Seemänner
დ) ზოგიერთი არსებითი სახელი მრავლობით ფორმას ზემოთ მოყვანილი წესებისგან დამოუკიდებლად აწარმოებს:
- der Rat - die Ratschläge
- der Ban - die Bauten
- der Dank - die Danksagangen
- der Stock - die Stockverke
- der Band - die Bände (ტომი)
- das Band - die Bande (კავშირი)
- das Band - die Bänder (ბაფთა)
- der Bauer - die Bauer (გლეხი)
- das Bauer - die Bauer (გალია)
- die Bank - die Bänke (გრძელი სკამი)
- die Bank - die Banken (ბანკი)
- der Leiter - die Leiter (ხელმძღვანელი)
- die Leiter - die Leitern (კიბე)
- der See - die Seen (ტბა)
- die See - die Seen (ზღვა)
- der Tor - die Toren (გიჟი)
- das Tor - die Tore (ჭიშკარი)
- der Stock - die Stockverke (სართული)
- der Stock - die Stocke (ჯოხი)
- der Straus - die Strause (სირაქლემა)
- der Straus - die Sträuse (თოვლი)
- das Wort - die Wörter (სიტყვა)
- das Wort - die Worte (გრძელი, წარმოსათქმელი სიტყვა)